Gyda llawer o blant ag Anghenion Dysgu Ychwanegol yn gorfod mynd i ysgolion annibynnol ar gyfer eu hanghenion arbenigol, heddiw mae Mark Isherwood, AS Gogledd Cymru, wedi gofyn i Ysgrifennydd y Cabinet dros Addysg pa gamau y mae hi'n eu cymryd i sicrhau na fydd y Dreth ar Werth a ychwanegir at ffioedd ysgolion preifat gan Lywodraeth y DU yn eu gorfodi i orfod cael eu haddysgu yn rhywle arall.
Wrth siarad yng nghyfarfod Senedd Cymru y prynhawn yma, pwysleisiodd Mr Isherwood, sy'n cadeirio'r Grŵp Trawsbleidiol ar Awtistiaeth, fod hyn yn bryder gwirioneddol i rieni disgyblion ag Anghenion Dysgu Ychwanegol.
Dywedodd:
“Fel y gwyddoch, ychwanegodd Llywodraeth Lafur y DU dreth ar werth ychwanegol at ffioedd ysgolion preifat ar 1 Ionawr, heb unrhyw wrthwynebiad y gwyddys amdano gan Lywodraeth Lafur Cymru.
“Hyd yn oed os yw'r gallu i awdurdodau lleol adennill y TAW hwn ar gyfer disgyblion sydd â chynllun addysg, iechyd a gofal a ariennir gan yr awdurdod lleol yn Lloegr hefyd yn berthnasol i gynlluniau datblygu unigol yng Nghymru, ac efallai y gall Ysgrifennydd y Cabinet gadarnhau hyn—rwy'n gweld eich bod yn nodio eich pen—bydd llawer o rieni disgyblion ag anghenion dysgu ychwanegol heb gynllun datblygu unigol yn cael eu gorfodi i symud eu plant i ysgolion gwladol neu eu haddysgu gartref.
“Mae llawer o'r disgyblion hyn sy'n awtistig neu â chyflyrau niwroamrywiol eraill wedi cael eu rhoi mewn ysgolion annibynnol oherwydd eu bod angen y cwricwlwm arbenigol, y dosbarthiadau llai, yr ystod amrywiol o ddulliau addysgol, a'r amgylcheddau wedi'u teilwra y mae llawer o ysgolion annibynnol yn eu darparu. Mae'n arbennig o bryderus o ystyried gallu sector y wladwriaeth sydd eisoes dan bwysau i gefnogi myfyrwyr ADY, y tarfu y gellir disgwyl y bydd yn niweidio cynnydd y plant hyn.
“Gwelais yn bersonol pa mor bwysig yw hyn. Felly, pa gamau sydd gennych ar y gweill, os o gwbl, i ddiogelu'r plant hynny?"
Wrth ymateb, dywedodd Ysgrifennydd y Cabinet:
“Rwy'n cydnabod y pwynt a wnewch am ddysgwyr y mae eu teuluoedd wedi dewis mynd â hwy i ysgol breifat am resymau a ddisgrifiwyd gennych. Mae hynny'n rhywbeth yr ydym yn ymwybodol ohono ac rydym yn ei fonitro, ac rwy'n credu ei bod hi'n bwysig, os yw teuluoedd yn poeni, eu bod yn cael trafodaeth gyda'u hawdurdod lleol i weld a allent fod yn gymwys i gael cynllun datblygu unigol.
“Nid ydym yn poeni'n ormodol ar hyn o bryd am gapasiti yn sector y wladwriaeth yn gyffredinol. Mae gennym fwy na digon o lefydd i ddarparu ar gyfer plant sy'n symud o'r sector preifat i sector y wladwriaeth. Yn amlwg, mae'r system ADY dan bwysau sylweddol yng Nghymru, ac rydym wedi cydnabod hynny gyda chyllid ychwanegol a'r gwaith arall sy'n cael ei ddatblygu gennym i weithredu ein diwygiadau ADY.”
Wrth siarad ar ôl y cyfarfod, dywedodd Mr Isherwood:
“Yn wahanol i brotestiadau Ysgrifennydd y Cabinet, pan gwrddais ag ymgyrch Diwygio ADY Cymru, fe wnaethant rannu straeon am deuluoedd sy'n parhau i frwydro drwy'r system, a dweud eu bod wedi derbyn straeon di-ri am blant sy’n cael eu methu neu eu gadael ar ôl, eu bod wedi'u llethu gan geisiadau am gymorth, a bod plant a rhieni yn cael eu beio, eu cosbi a'u trawmateiddio.”
