Caewyd y ddeiseb hon yn gynnar, fel y clywsom. Byddai wedi cael llawer mwy na 21,920 o lofnodion fel arall. Ceir syniad gwell yn y ddeiseb 'Stop the Welsh Govt imposing blanket 20mph speed limits', a lansiwyd ym Mwcle, sir y Fflint, un o'r wyth ardal beilot a ddewiswyd gan Lywodraeth Cymru i dreialu terfyn cyflymder diofyn o 20 mya, a oedd wedi cyrraedd 58,546 o lofnodion erbyn amser cinio heddiw, gan gynnwys 84 a ychwanegwyd y bore yma. Mae hyn yn adlewyrchu profiadau bobl sy'n byw yn yr ardal beilot yng ngogledd Cymru, sy'n teimlo eu bod wedi cael eu diystyru gan y Dirprwy Weinidog a'i dewisodd.
Deallwn fod y gefnogaeth o 60 y cant y mae'r Dirprwy Weinidog yn ei chrybwyll yn dyddio o adeg cyn i’r cynlluniau peilot ddechrau, ac nid yw ei ffasâd o bolisi eithriadau yn rhoi fawr ddim disgresiwn i gynghorau. Mae cynghorwyr Llafur wedi dweud hynny wrthyf. Anwybyddodd yr holl waith ymchwil a oedd yn herio ei honiad y byddai'r terfyn cyflymder diofyn o 20 mya yn lleihau'r nifer o anafusion. Wrth fynd ar drywydd polisïau diogelwch ar y ffyrdd sy’n seiliedig ar dystiolaeth, fel y clywsom, ym mis Tachwedd 2018, cyhoeddodd Adran Drafnidiaeth y DU astudiaeth ymchwil awdurdodol ac annibynnol o derfynau 20 mya na chanfu unrhyw ganlyniad diogelwch arwyddocaol mwn perthynas â gwrthdrawiadau ac anafiadau mewn ardaloedd preswyl. Yn dilyn hyn, fel y clywsom, canfu astudiaeth yn 2022 gan Brifysgol y Frenhines, Belfast, Prifysgol Caeredin a Phrifysgol Caergrawnt, mai 'ychydig o effaith' y mae gostwng terfynau cyflymder o 30 mya i 20 mya wedi'i chael ar ddiogelwch ffyrdd.
Mae’r Gweinidog wedi dyfynnu ffigurau'r heddlu ar gyfer damweiniau ar y ffyrdd yn 2021 a ddangosai fod 53 y cant o’r holl ddamweiniau ar y ffyrdd wedi digwydd ar ffyrdd 30 mya. Mae’r un ffigurau’n dangos bod 3 y cant o’r holl ddamweiniau ar y ffyrdd yn digwydd ar ffyrdd 20 mya. Mae data Trafnidiaeth Cymru yn amcangyfrif y bydd y newid yn cynyddu nifer y terfynau cyflymder 20 mya o 2.5 y cant i 36.9 y cant o ffyrdd Cymru, ac yn lleihau nifer y terfynau cyflymder 30 mya o 37.4 y cant i 3 y cant. Byddai hyn yn golygu y byddai’r gyfradd ddamweiniau ar ffyrdd 20 mya yn agosáu at 50 y cant, ac yn gostwng i 4.2 y cant ar ffyrdd 30 mya.
Mae'r llu o e-byst rwyf wedi'u derbyn gan drigolion tref beilot Bwcle hyd at y bore yma wedi cynnwys, 'Mae llawer o'r ffyrdd hyn yn ffyrdd mynediad prysur ar fryniau serth. Mae'r lorïau'n ei chael hi'n anodd mynd i fyny'r bryniau mewn gêr mor isel, ac mae cadw at gyflymder mor isel wrth fynd i lawr rhiwiau'n straen ar y breciau.' Ysgrifennodd beiciwr—un o lawer, a dweud y gwir—'Yn hytrach na goddiweddyd a mynd allan o'r ffordd, bydd y ceir, y faniau a'r lorïau hyn yn gyrru'n agos y tu ôl i mi, o fy mlaen neu ochr yn ochr â mi. Nid yw hyn wedi cael ei ystyried yn ddigon manwl.' Dywedodd un arall o'r trigolion, 'Mae'n gwneud y gwrthwyneb i'r hyn y bwriedir iddo'i wneud. Mae mwy o lygredd gyda cheir yn pwffian mynd mewn gerau is, mae pobl yn talu llai o sylw i'r ffordd, a mwy o sylw i'r cloc cyflymder, gan arwain at ddigwyddiadau ar ffyrdd lle nad oeddent yn arfer digwydd.' Ac fel y dywedodd un arall y penwythnos hwn, 'Camgymeriad yw'r cynllun diofyn, fel y'i gelwir, sy'n arwain at yrru gwael, damweiniau fu bron â digwydd a mwy o lygredd.'
Rwy'n siarad fel tad a thaid i drigolion Bwcle sy’n derbyn budd hyn ar rai ystadau preswyl, ond sy'n llwyr wrthwynebu’r dull lled-gyffredinol, yn eu barn nhw, a fabwysiadwyd hyd yma. Mae’r bobl hynny a’u cymdogion eisiau cael eu clywed. Diolch yn fawr.
