Cyfeiriodd AS Gogledd Cymru Mark Isherwood at achos yn Wrecsam i bwysleisio effaith dadfeiliad ar berchnogion tai anabl a’r rhai â chyflyrau iechyd wrth siarad mewn Dadl yn y Senedd ddoe.
Wrth gymryd rhan yn y Ddadl Fer: 'Perchnogion Tai Hŷn Agored i Niwed sy'n Byw mewn Cartrefi Anaddas ar gyfer Preswyliad Dynol', dywedodd Mr Isherwood yn aml fod pobl anabl a'r rhai â chyflyrau iechyd yn llai abl i dalu am atgyweiriadau i'w cartrefi a bod angen mynd i'r afael â hyn er mwyn sicrhau eu bod yn gallu byw “mewn cartrefi sy’n addas i bobl fyw ynddynt ac anghenion unigol.”
Dwedodd ef:
“Mae’r adroddiad a gyhoeddwyd gan Gofal a Thrwsio yn dweud wrthym fod pedwar o bob pump o’u cleientiaid yn nodi eu bod yn anabl. Rhannodd Gofal a Thrwsio Gogledd-ddwyrain Cymru astudiaeth achos o gleient o Wrecsam sy’n byw gyda dementia Korsakoff a chyflyrau iechyd cymhleth eraill, a gysylltodd â nhw ynghylch gollyngiad yn y to. Fodd bynnag, roedd angen ailosod y to yn llawn.
“Mae gwraig Mr Jones yn ofalwr llawn amser. Nid yw'r naill na'r llall yn gallu gweithio. Nid oes unrhyw grantiau atgyweirio cartrefi cyfredol neu gynlluniedig ar gael yn Wrecsam nac yn genedlaethol. Er bod gweithiwr achos Gofal a Thrwsio yn gwneud cais am gronfeydd cyllid bach, ni fyddai hyn yn ddigon. Mae'r mowld yn cynyddu, gan effeithio ar anadlu Mrs Jones a Mr Jones, sydd â ffitiau sy'n lleihau ei anadlu.
“Mae effeithiau dadfeiliad yn cael effaith anghymesur ar bobl anabl a’r rhai sydd â chyflyrau iechyd, yn llai abl i dalu am y gwaith atgyweirio angenrheidiol, neu’n eu hadnabod fel perygl. Mae’n rhaid i ni sicrhau bod pobl anabl yn byw mewn cartrefi sy’n addas i bobl fyw ynddynt ac i anghenion unigol.”
